ਇਕ ਵਾਰ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਜੇਤਵਨ ਵਿਹਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਭਿਕਸ਼ੂ ਚਕਸ਼ੂਪਾਲ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਆਏ । ਭੀਖੂ ਚੱਕਸ਼ੁਪਲ ਅੰਨ੍ਹਾ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਮੱਠ ਦੇ ਕੁਝ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੇ ਚੱਕਸ਼ੁਪਲਾ ਦੀ ਝੌਪੜੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੁਝ ਮਰੇ ਹੋਏ ਕੀੜੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਕਿ ਚੱਕਸ਼ੁਪਲਾ ਨੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ ਉਸਦੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੇ ਨਿੰਦਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਭਿਕਸ਼ੂ ਨੂੰ ਕੀੜੇ ਮਾਰਦੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ – ਨਹੀਂ ।
ਇਸ ‘ਤੇ, ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਧਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਮਾਰਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਕਸ਼ੁਪਾਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮਰਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਨੇ ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਕਿਉਂ ਅੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹਨ ਉਸਨੇ ਇਸ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਪਾਪ ਕੀਤੇ ਸਨ ?
ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਨੇ ਚੱਕਸ਼ੁਪਲਾ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿਚ ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਸੀ। ਇਕ ਅੰਨ੍ਹੀ ਔਰਤ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਠੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਉਸ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਬਣ ਜਾਣਗੇ। ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਪਰ ਉਸਨੇ ਨੌਕਰਾਣੀ ਬਣਨ ਦੇ ਡਰੋਂ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਦਿਖਾਇ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ।
ਡਾਕਟਰ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ, ਚਕਸ਼ੂਪਾਲ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਫਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਉਸਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਰੋਈ। ਇਸ ਪਾਪ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਅਗਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਅੰਨ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।
