534
ਬੱਸ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਤੇ ਕਾਲਜ ਮੋਹਰੇ ਰੁਕੀ ਤਾਂ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪੜਦੇ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਸਵਾਰ ਹੋ ਗਏ ….ਧੱਕੇ ਪੈਂਦੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੋ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਾਲੀ ਕਿੱਟ ਸੀਟ ਤੇ ਬੈਠੀਆਂ ਨਾਲ ਪੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਹਮਜਮਾਤਣਾ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿਤੀ ਤੇ ਸੋਖੇ ਹੋ ਕੇ ਖੱੜ ਗਏ …ਅਗਲੇ ਇਕ ਦੋ ਅੱਡਿਅਾਂ ਤੇ ਕਾਫੀ ਸਵਾਰੀਆਂ ਉਤਰ ਗਈਆਂ ਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਖਾਲੀ ਹੋ ਚੁਕੀ ਬਸ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਕੁਛ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬੰਦੇ ,ਮਾਈਅਾਂ ਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਰਹਿ ਗਏ … ਏਨੇ ਨੂੰ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਦੀ ਸੀਟ ਖਾਲੀ ਦੇਖ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਬਹਿ ਗਿਆ ਤੇ ਓਹਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿੱਟ ਫੜ ਧੰਨਵਾਦ ਕਿਹਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਮਸਤ ਹੋ ਗਿਆ …ਦੋ ਬਾਬੇ ਪਿਛਿਓ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਉੱਚੀ ਉੱਚੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ “ਦੇਖ ਤਾ ਕਿਵੇਂ ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਲਾਹੀ ਆ ,ਨਾ ਕੁੜੀ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਚੁੰਨੀ ਆ ਨਾ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ਰਮ ਆ …ਹੋਰ ਸੀਟ ਨੀ ਦਿਸੀ ..ਓਥੇ ਹੀ ਬੈਠਣਾ ਸੀ ??” “ਤੈਨੂੰ ਕਿ ਪਤਾ ??ਇਹ ਕਿਤੇ ਪੜਨ ਆਉਂਦੇ ਆ ??ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਆ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ,ਆਹ ਚਾਰ ਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਚੁਕੀ ਫਿਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ,ਖਬਰੇ ਪੱੜਦੇ ਵੀ ਆ ਕਿ ਨਹੀਂ…ਆਪਣੇ ਵੇਲੇ ਭਲੇ ਸੀ ..ਧੀ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਹੁੰਦੀ ਸੀ …ਹੁਣ ਕਿਥੇ ??” “ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਸ ਆਸ਼ਕੀ ਰਹਿ ਗਈ ਆ ਪੱਲੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ..ਬਸ ਓਹ ਜਿਨੀ ਮਰਜੀ ਕਰਾ ਲੋ ”
ਓਹਨਾ ਦਾ ਹੋਰ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਚਲਦਾ ਰਹਿਣਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਕੁੜੀ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਖੜੀ ਹੋ ਕੇ ਨਾ ਟੋਕਦੀ … “ਇਕ ਮਿੰਟ ਬਾਬਾ ਜੀ …ਹੁਣ ਹੋਰ ਨਾ ਕੁਛ ਕਿਹੋ ..ਪਹਿਲਾ ਮੇਰੀ ਵੀ ਸੁਣ ਲੋ …ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਮੇ ਤੋਂ ਬੋਲ ਰਹੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸੁਣ ਰਹੇ …ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ,ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਇੱਜਤ ਦਿਲ ਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ..ਹਰ ਕੁੜੀ ਜੋ ਸਿਰ ਢਕ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ,ਜਰੂਰੀ ਨੀ ਸਾਧਣੀ ਆ ਤੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਪੜਨ ਵਾਲਾ ,ਜੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬੱਸ ਵਿਚ ਬਹਿ ਵੀ ਗਿਆ ਤਾ ਕਿ ਹੋ ਗਿਆ …ਕਿ ਸਿਰਫ ਆਸ਼ਕ ਮਸ਼ੂਕ ਹੀ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ??ਕਿ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦਾ ਸਾਫ ਸੁਥਰੀ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਨੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ??ਕਿਉਂ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਉਤੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਠਪਾ ਲਾਉਣਾ ਜਰੂਰੀ ਆ ??” ਹੁਣ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ “ਨਾਲੇ ਕਿਹੜੇ ਭਲੇ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀਆ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ??ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵੇਲੇ ਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀਆ ਮਰਿਆਦਾ ਟੁੱਟਦੀਆਂ ਸੀ ??ਉਹ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ ਕਿ ਗੱਲ ਬਾਹਰ ਨੀ ਸੀ ਆਉਣ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ …ਸਾਡੇ ਸਮੇ ਦੀਆ ਬੁਰਿਆਈਆ ਤਾ ਬਹੁਤ ਦਿਖਦੀਆਂ ਹਨ ,ਇਹ ਦਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਕ਼ਤ ਦੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆ ਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕੇ ਆ ??ਦਾਜ ਦੀ ਸੱਮਸਿਆ ,ਵਿਆਹ ਵੇਲੇ ਵਾਧੂ ਦੇ ਖਰਚੇ ,ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੇ ਵਰਤਣੇ ,ਜਾਤ ਪਾਤ ,ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਜਾਇਜ ਡਰਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ,ਘਰ ਦੀ ਜਨਾਨੀ ਨੂੰ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਸਮਝਣਾ ਤੇ ਜਦੋ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਾਂਗੂ ਕੁੱਟ ਸਿਟਣਾ…ਬਿਨਾ ਵਜਾ ਜਿਦਾਂ ਪੁਗਾਉਣੀਆਂ ,ਦਸੋ ਇਹ ਸਾਡੀ ਪੀੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਆ ??ਨਹੀਂ ਜੀ ,ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਹੀ ਚਲਦੇ ਆਏ ਆ ਜੀ ….. ਰੱਬ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੰਨਦੇ ਆ ਨਾ ਤੁਸੀਂ ,ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਪਰ ਜਾਤ ਪਾਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੁਸੀਂ ਘੁੱਟ ਕੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਆ ….ਜੇ ਕੋਈ ਬੋਲੇ ਤਾ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡਾ ਹੰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟਿਕਣ ਨੀ ਦਿੰਦਾ ਆਖੇ ਅਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਆਂ ਤੇ ਜੁਰਤ ਕਿਦਾਂ ਪੈ ਗਈ
ਓਹਨਾ ਦਾ ਹੋਰ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਚਲਦਾ ਰਹਿਣਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਕੁੜੀ ਓਹਨਾ ਨੂੰ ਖੜੀ ਹੋ ਕੇ ਨਾ ਟੋਕਦੀ … “ਇਕ ਮਿੰਟ ਬਾਬਾ ਜੀ …ਹੁਣ ਹੋਰ ਨਾ ਕੁਛ ਕਿਹੋ ..ਪਹਿਲਾ ਮੇਰੀ ਵੀ ਸੁਣ ਲੋ …ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਮੇ ਤੋਂ ਬੋਲ ਰਹੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸੁਣ ਰਹੇ …ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ,ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਇੱਜਤ ਦਿਲ ਚ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ..ਹਰ ਕੁੜੀ ਜੋ ਸਿਰ ਢਕ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ,ਜਰੂਰੀ ਨੀ ਸਾਧਣੀ ਆ ਤੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਪੜਨ ਵਾਲਾ ,ਜੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬੱਸ ਵਿਚ ਬਹਿ ਵੀ ਗਿਆ ਤਾ ਕਿ ਹੋ ਗਿਆ …ਕਿ ਸਿਰਫ ਆਸ਼ਕ ਮਸ਼ੂਕ ਹੀ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ??ਕਿ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀ ਦਾ ਸਾਫ ਸੁਥਰੀ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਨੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ??ਕਿਉਂ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਉਤੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਠਪਾ ਲਾਉਣਾ ਜਰੂਰੀ ਆ ??” ਹੁਣ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ “ਨਾਲੇ ਕਿਹੜੇ ਭਲੇ ਵੇਲਿਆਂ ਦੀਆ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ??ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵੇਲੇ ਨੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀਆ ਮਰਿਆਦਾ ਟੁੱਟਦੀਆਂ ਸੀ ??ਉਹ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ ਕਿ ਗੱਲ ਬਾਹਰ ਨੀ ਸੀ ਆਉਣ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ …ਸਾਡੇ ਸਮੇ ਦੀਆ ਬੁਰਿਆਈਆ ਤਾ ਬਹੁਤ ਦਿਖਦੀਆਂ ਹਨ ,ਇਹ ਦਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਕ਼ਤ ਦੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆ ਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕੇ ਆ ??ਦਾਜ ਦੀ ਸੱਮਸਿਆ ,ਵਿਆਹ ਵੇਲੇ ਵਾਧੂ ਦੇ ਖਰਚੇ ,ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਹੋਰ ਨਸ਼ੇ ਵਰਤਣੇ ,ਜਾਤ ਪਾਤ ,ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਜਾਇਜ ਡਰਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ,ਘਰ ਦੀ ਜਨਾਨੀ ਨੂੰ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਸਮਝਣਾ ਤੇ ਜਦੋ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਾਂਗੂ ਕੁੱਟ ਸਿਟਣਾ…ਬਿਨਾ ਵਜਾ ਜਿਦਾਂ ਪੁਗਾਉਣੀਆਂ ,ਦਸੋ ਇਹ ਸਾਡੀ ਪੀੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਆ ??ਨਹੀਂ ਜੀ ,ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਹੀ ਚਲਦੇ ਆਏ ਆ ਜੀ ….. ਰੱਬ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੰਨਦੇ ਆ ਨਾ ਤੁਸੀਂ ,ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਪਰ ਜਾਤ ਪਾਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੁਸੀਂ ਘੁੱਟ ਕੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਆ ….ਜੇ ਕੋਈ ਬੋਲੇ ਤਾ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡਾ ਹੰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟਿਕਣ ਨੀ ਦਿੰਦਾ ਆਖੇ ਅਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਆਂ ਤੇ ਜੁਰਤ ਕਿਦਾਂ ਪੈ ਗਈ
ਸਾਡੇ ਮੋਹਰੇ ਬੋਲਣ ਦੀ,ਭਾਵੇ ਅਗਲਾ ਆਪਣੀ ਜਗਾ ਸਹੀ ਹੋਵੇ … ਮਾਫ ਕਰਨਾ ,ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਜੋਗੇ ਤਾ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨੀ ਬਾਬਿਓ ”
ਏਨੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਸੁਣ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਉੱਤਰ ਗਿਆ ਤੇ ਸਾਰੀ ਬਸ ਵਿਚ ਇਕ ਦਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਸਰ ਗਈ …
ਏਨੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਸੁਣ ਬਾਬਿਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਉੱਤਰ ਗਿਆ ਤੇ ਸਾਰੀ ਬਸ ਵਿਚ ਇਕ ਦਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਸਰ ਗਈ …
unknown